Bel Fıtığı ve Sinir Basısı: Tanı ve Tedaviye Güncel Bir Bakış

Bel ağrısı, modern yaşamın en yaygın şikâyetlerinden biri. Ancak bazen bu ağrı sadece kas-iskelet sistemi kaynaklı değil; bel fıtığına bağlı olarak sinir köklerinde sıkışma (radikülopati) da gelişebiliyor. İşte bu yazıda, bu durumu daha iyi anlamamıza ve doğru yaklaşımı belirlememize yardımcı olacak bilimsel bir rehberin özetine yer veriyoruz.

Önce Tanımlarla Başlayalım:

• Lumbal Disk Hernisi (Bel Fıtığı): Omurlar arasında yer alan disklerin yer değiştirmesiyle, sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma veya güçsüzlük gibi belirtilere yol açan durumdur.

• Radikülopati: Omurilikten çıkan sinir köklerinin tahriş olması ya da sıkışmasıyla ortaya çıkan ve genellikle bir kola veya bacağa yayılan ağrıya, hissizlik ve güç kaybına neden olan durum.

  
  

Klinik Kılavuzun Temel Bulguları

Bu kılavuz, bel fıtığına bağlı sinir sıkışması olan hastaların tanı ve tedavisinde en güncel, bilimsel yaklaşımları özetliyor. İşte öne çıkan başlıklar:

1. Tanı Sürecinde Önerilenler:

• Klinik muayene birinci basamaktır. Hastanın öyküsü ve nörolojik muayene, tanı için kritik öneme sahiptir.

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Klinik bulgularla uyumlu semptomları olan hastalarda önerilir. Ancak her bel ağrısında hemen MRG istenmemelidir.

• Rutin röntgen veya BT taramaları genellikle gerekli değildir. Özellikle travma veya tümör şüphesi yoksa.

2. İlk Basamak Tedavi:

• Konservatif tedavi ilk seçenektir.

  • İlaç tedavisi (NSAİİ gibi ağrı kesiciler)

  • Fizik tedavi uygulamaları

  • Aktivite modifikasyonu (istirahat değil, kontrollü hareket önerilir)

• Egzersiz tedavisi: Belirli egzersizler, özellikle sinir mobilizasyonları ve core stabilizasyonu, olumlu sonuçlar verir.

  
  

3. İleri Düzey Müdahaleler:

• Epidural steroid enjeksiyonları, kısa vadede ağrıyı azaltmak için düşünülebilir, ancak uzun vadede etkileri sınırlıdır.

• Cerrahi müdahale, sadece aşağıdaki durumlarda önerilir:

  • 6 haftadan uzun süren ve konservatif tedaviye yanıt vermeyen şiddetli ağrı

  • Motor güç kaybı

  • Mesane veya bağırsak kontrolünde bozulma (acil durum!)

4. İyileşme ve Takip:

• Hastaların büyük kısmı konservatif tedavi ile 6-12 hafta içinde iyileşir.

• Nüks riski vardır, bu nedenle post-rehabilitasyon dönemi için koruyucu egzersiz programları önemlidir.

Son Söz: Ne Öğrendik?

Bu rehber, bel fıtığı ve radikülopati tedavisinde “hemen ameliyat” yaklaşımının artık geçerliliğini yitirdiğini, önceliğin her zaman konservatif (ameliyatsız) yaklaşımlarda olduğunu açıkça ortaya koyuyor.

Bel ağrısı yaşayan her bireyin durumuna özel değerlendirilmesi gerektiğini ve tedavinin sadece ağrıyı değil, yaşam kalitesini artırmayı da hedeflemesi gerektiğini unutmamalıyız.

Kaynak: Kreiner, D. S., Hwang, S. W., Easa, J. E., Resnick, D. K., Baisden, J. L., Bess, S., ... & Toton, J. F. (2014). An evidence-based clinical guideline for the diagnosis and treatment of lumbar disc herniation with radiculopathy. The Spine Journal, 14(1), 180-191.